تجربه ریزش مو می تواند عمیقاً ناراحت کننده باشد و طبیعی است که در مورد دلایل نازک شدن یا ریزش موهای خود احساس نگرانی و اضطراب کنید. اگر اخیراً موقعیت استرس زایی را در زندگیتان تجربه کرده اید، ممکن است شک کنید که آیا استرس می تواند باعث ریزش مو شود؟
تغییر بافت و ضخامت مو در طول زندگی بسیار رایج است؛ در واقع همه افراد به طور طبیعی روزانه حدود 100 تار مو به دلایلی مانند افزایش سن، طول عمر مو و استفاده ابزار حرارتی یا شیمیایی برای حالت دادن به موها از دست می دهند. متوسط طول عمر یک مو حدوداً 4.5 سال است، پس از آن مو می ریزد و در عرض 6 ماه با یک موی جدید جایگزین می شود. شایع ترین علت ریزش مو در بین مردان و زنان، آلوپسی آندروژنتیک است، این بیماری در مردان به عنوان الگوی طاسی مردانه و در زنان الگوی طاسی زنانه شناخته می شود. این نوع ریزش مو واقعاً رایج است، به طور میانگین، 50 درصد از مردان بالای 50 سال و 40 درصد از زنان بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار می دهد.
آیا استرس می تواند باعث ریزش مو شود؟
پاسخ کوتاه این سوال بله است، مطالعات نشان می دهد که استرس بر فولیکول های مو تأثیر می گذارد و باعث ریزش مو شده یا به آن کمک کند. در حالی که نازک شدن مو با افزایش سن طبیعی است، ریزش موی ناگهانی یا تکه تکه گاهی اوقات می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای یا واکنشی به درمان پزشکی باشد، استرس نیز می تواند دلیل اصلی برای ریزش مو در زنان و مردان باشد.
در دنیای شلوغ امروزی، جایی که اکثر ما در تلاش برای ایجاد تعادل بین روال های کاری پرمشغله و زندگی شخصی هستیم، کنترل سطح استرس می تواند چالش برانگیز باشد. اگرچه ما تمایل داریم استرس را به عنوان یک موضوع روانی در نظر بگیریم، اما این معضل می تواند بر بدن نیز تأثیر بگذارد و باعث ایجاد فهرست طولانی از علائم، از جمله مشکلات خواب، تنش عضلانی، سردرد و سوزش سر دل شود. علائم استرس پاسخ بدن به موقعیت های استرس زا یا بالقوه خطرناک است، بدن ما هورمون های استرس (کورتیزول) ترشح می کند که به ما کمک می کنند تا از این شرایط خاص گذر کنیم. اما اگر استرس ادامه داشته باشد (که به عنوان استرس مزمن شناخته می شود)، ممکن است هورمون استرس بیش از حد در بدن ما در گردش باشد که می تواند تأثیر منفی بر بدن داشته و حتی باعث ریزش مو شود. در واقع افزایش هورمون کورتیزول، باعث می شود موها به مدت طولانی تری استراحت کنند و زودتر از زمانی که باید ریزش کنند.
تشخیص ریزش موی ناشی از استرس
افرادی که ریزش مو به دلیل استرس را تجربه می کنند، هیچ الگوی مشخصی از نقطه طاسی ندارند؛ ریزش موی ناشی از استرس اغلب دارای ویژگی های متمایزی است که آن را از سایر علل نازک شدن مو متمایز می کند، از جمله:
1- شروع پس از یک عامل استرس زا. ریزش مو در اثر استرس با رویدادهای استرس زای زندگی که از نظر روحی و جسمی شما را تحت تاثیر قرار می دهد، همراه است. عوامل استرس زای مهم مانند ضربه، مرگ یکی از عزیزان، بیماری، جراحی، آشفتگی عاطفی یا کاهش وزن سریع می توانند موهای بیشتری را نسبت به حالت طبیعی وارد فاز ریزش کنند.
2- ریزش تدریجی و موقت. به دلیل چرخه رشد مو، ریزش بیش از حد ناشی از استرس تدریجی است و حدود 3 تا 6 ماه طول می کشد، موها چند ماه پس از تجربه رویداد استرس زا شروع به ریزش می کنند. خبر خوب این است که برای بیشتر افراد، ریزش موی ناشی از استرس موقتی است و زمانی که عامل استرس زا برطرف شود، قطع شده یا کاهش می یابد.
3- بدون الگوی قابل مشاهده. با ریزش ناشی از استرس، موها به جای یک الگوی مشخص، به طور یکنواخت در سراسر پوست سر شما می ریزند. احتمالاً هنگام شامپو زدن، شانه زدن، یا روی بالش، لباس و کف حمام، متوجه موهای بیشتری نسبت به حالت معمول خواهید شد.
انواع ریزش مو ناشی از استرس
سه نوع ریزش مو وجود دارد که می تواند توسط استرس رخ دهد (یا توسط آن شدت یابد)، تلوژن افلوویوم، آلوپسی آره آتا و تریکوتیلومانیا. ریزش موی ناشی از استرس اغلب موقتیست، بنابراین بعید است موهای سر برای همیشه از دست بروند و با رفع شرایط استرس زا قطع خواهد شد.
✔ تلوژن افلوویوم
ما صدها هزار مو روی سرمان داریم و همه آنها دائماً رشد نمی کنند، موهایی که در حال رشد هستند در مرحله آناژن قرار دارند، موهای در حال استراحت در مرحله تلوژن هستند، به این معنی که رشد آنها متوقف شده، اما قبل از ریزش، چند ماه دیگر روی سر باقی می مانند. نوعی از ریزش مو که بیشتر در اثر استرس ایجاد می شود، تلوژن افلوویوم است؛ در افراد مبتلا به این نوع ریزش موهای بیشتری از فاز آناژن به فاز تلوژن منتقل می شوند، این به این معنیست که در نهایت بیش از حد معمول مو از دست می دهند. به طور متوسط، یک فرد مبتلا به این عارضه ممکن است روزانه 300 تار مو از دست بدهد، در حالی که میانگین مقدار طبیعی ریزش موها حدود 100 تار مو در روز می باشد.
مطالعات نشان داده اند که تجربیات استرس زا می تواند زمان فاز آناژن را کوتاه کند و موهای بیشتری را به فاز تلوژن سوق دهد، به همین دلیل است که استرس به عنوان محرک این نوع ریزش مو شناخته می شود. نکته ای که باید در نظر داشت این است که ریزش مو تلوژن افلوویوم ممکن است چند ماه طول بکشد، بنابراین شروع این نوع ریزش تا چند هفته پس از یک رویداد استرس زا نیز طبیعی است.
✔ آلوپسی آره آتا
آلوپسی آره آتا نوع دیگری از ریزش مو است که می تواند در اثر استرس ایجاد شود. اعتقاد بر این است که این نوع آلوپسی مربوط به سیستم ایمنی بدن است؛ معمولاً باعث یک نوع ریزش مو بسیار متمایز می شود، جایی که لکه های طاس کوچکی به اندازه سکه در سر، صورت و بدن ظاهر می شود. برای برخی افراد، این لکه ها به ریزش موی کامل سر و گاهی اوقات در بدن نیز تبدیل می شوند، برای برخی دیگر ریزش موی تکه ای هرگز پیشرفت نمی کند و موقتیست و پس از چند ماه موها برمی گردند.
تصور می شود که استرس محرکیست که می تواند علائم آلوپسی آره آتا را تحریک کند. افرادی که ریزش موی تکه ای را تجربه می کنند، اغلب چند هفته قبل از اینکه متوجه ریزش مو شوند، یک رویداد استرس زا را تجربه کرده اند. به طور دقیق مشخص نیست که چرا این اتفاق می افتد، اما نظریه ای وجود دارد که هورمون های استرس بر سیستم ایمنی تأثیر می گذارند و باعث می شوند سلول های ایمنی فولیکول های مو را هدف قرار دهند.
✔ تریکوتیلومانیا
تریکوتیلومانیا نوعی بیماری با میل اجباری برای کندن موهای خود است، در حالی که دقیقا نمی دانیم چه چیزی باعث تریکوتیلومانیا می شود، گفته شده که برای برخی افراد استرس می تواند یک عامل مهم در ایجاد این بیماری باشد.
درمان ریزش موها بعد از استرس
برای اکثر افراد، ریزش موی ناشی از استرس موقتی خواهد بود، این امر به ویژه در مورد تلوژن افلوویوم صحیح است که به طور معمول در عرض شش تا نه ماه برطرف می شود. همچنین افرادی که دارای آلوپسی آره آتا خفیف هستند، رشد مجدد مو را بعد از درمان بیماری تجربه می کنند. اما در مواردی که رشد مجدد وجود ندارد، یا موها به طور کامل رشد نمی کنند، چند درمان مختلف برای افراد در دسترس هستند.
نازک شدن مو ناشی از تلوژن افلوویوم ممکن است با داروی ماینوکسیدیل Regaine درمان شود، این محلول یک درمان موضعیست که مستقیماً روی پوست سر اعمال می شود. برای مشکل آلوپسی آره آتا، طیف وسیعی از درمان ها وجود دارد، اما بهتر است درمان مناسب شما توسط پزشک متخصص پوست تجویز شود که شامل کرم، لوسیون، قرص یا تزریق استروئیدی می شود. از آنجایی که تریکوتیلومانیا اغلب با اضطراب (یا OCD رفتار وسواسی اجباری) مرتبط است، گفته می شود که مؤثرترین روش برای آن، درمان روان شناختی، برای مثال CBT می باشد.
